• Kadim Şehir Kudüs - Arzın Arşa Kavuştuğu Yer
KATEGORİLER

KATEGORİLER


KATEGORİDEKİ MADDELER

    Mardini Ribatı

    Mescid-i Aksa’nın kuzeyinde, Hıtta Kapısı yolunun batı tarafında bulunuyor. Memluklular döneminde Mardin asıllı iki hanım tarafından 1321 yılında inşa edildi. Klasik Memluklu mimarisine sahiptir. Ribat bilhassa Fırat nehri bölgesinden ve Mardin şehrinden gelen hanım misafirlere hizmet etmiştir. Günümüzde içerisinde birkaç aile konaklamaktadır.

    Ayrıntılar

    Bayram Çavuş Ribatı

    Elvad caddesi ile Mescid-i Aksa’ya giden Meclis Kapısı yolunun kesiştiği yerdedir. İsmini banisi olan Kanuni Sultan Süleyman Han tarafından tayin edilen Kudüs'ün ilk valisi olan Bayram Çavuş’tan almaktadır. Bina inşa edildiği sırada sıva zor bulunduğundan kurşun kullanıldığı için Rısasiye Medresesi olarak da bilinir. Yapı içerisinde birden fazla medresede mescit ve çocuklar için kütüphane bulunmaktadır. Yanındaki binayla iç içe olduğundan binanın sınırlarını ölçmek, şeklini belirlemek mümkün değildir. Girişinde banisinden ve inşaat tarihinden bahseden yazılı vakfiye bulunmaktadır. Yapı iki kattan oluşmaktadır. Birinci katında misafirhaneler ve ders odaları, ikinci katında ise mescit, derslikler ve toplanma salonu bulunmaktadır.

    Ribatın orta kısmında Bayram Çavuş’un kabri bulunmaktadır. Osmanlı erken dönem mimarisinin güzel örneklerinden kabul edilen yapı, Osmanlı’nın son yıllarına kadar hizmet vermiştir. Ribata ait Kudüs ve civarında vakfedilmiş akarlar vardır.

    1967 yılındaki Kudüs işgalinden sonra işgal hükümetinin baskıları ile eğitim programları değiştirilirken, bu yapı Vakıflar Daire Başkanlığına bağlı olduğu için mevcut müfredatı ile yoluna devam etmiştir. 1975 yılında kitapçı dükkânına dönüştürülen bu ribatın tüm gelirleri Kudüslü ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaktadır. Bayram Çavuş'un kabri ise çok iyi şekilde korunmaktadır. Halen binanın üst katı Erkek Lisesi olarak kullanılmaktadır.

    Ayrıntılar

    Alaeddin El Busayri Ribatı

    Mescid-i Aksa'nın Nazır kapısının hemen yakınındadır. Banisi Memluklu Sultanı Emir Alaadin El Busayri’nin kabri de binanın içindedir. 1268 yılında inşa edilen ribatın içerisinde bir avlu ve etrafında odalar, halvethaneler ve mescid bulunmaktadır. Ziyaretçiler orta avluya gelene kadar nakışlı motifli güzel süslenmiş kemerli heybetli kapılardan geçerler. Ribata ait fırın, un değirmeni, depo, bahçe ve mesken gibi vakıf malları bulunmaktadır. Memluklular döneminde Kudüs'ün fakirlerine ve tasavvuf ehline ev sahipliği yapılması için inşa edilen bina Osmanlı döneminde hafif suç işleyenlerin mahkemeye çıkmadan önce kalmış oldukları bir nevi nezarethane olarak kullanılmıştır. Osmanlı'nın son dönemlerinde ise Sudanlı ailelerin konaklamalarına tahsis edildi. 1969 yılında ribatın içerisinde bulunan mescid restorasyonu yapılıp halka açıldı.1975 ile 1986 yılları arasında ise geniş çaplı bir restorasyon yapılmıştır

    Ayrıntılar

    El Mansuri Ribatı

    Mescid-i Aksa'nın Nazır kapısının yakınında, Alaeddin El Busayri Ribatı’nın karşısındadır. 1282 yılında inşa edilen ribat banisi olan Memluklu Sultanı Mansur Kalavun’dan almaktadır. Yapı bir avlu ve etrafında bulunan odalar halvethaneler ve ikiye bölünmüş bir mescide sahiptir. Ribata ait bir de hububat deposu bulunmaktadır. Ribat içerisinde yaşayanların sayısı bir dönem 86 kişiye kadar çıkmıştır. Akka’da, Safad’da, Gazze'de ve Kudüs'te ribata ait vakıf malları bulunmaktadır. Bu vakıf mallardan elde edilen gelir ile ribatta yaşayan ve ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçları karşılanmakta, çalışanların maaşı ödenmektedir. Osmanlı döneminde hafif suç işleyenlerin mahkemeye çıkmadan önce kalmış oldukları bir nevi nezarettir. Aynı dönemde Sudanlı ihtiyaç sahibi aileler burada konaklamıştır.

    Ayrıntılar

    El Kurd Ribatı

    Mescid-i Aksa'nın Hadid kapısı yakınlarındadır ismini banisi olan Mukir El Seyfi Kürd’den almaktadır. Ribat, Eyyubiler döneminde inşa edilip vakfedildi. Yapılış amacı ise Mescid-i Aksa’ya nöbet (ribat) için gelenlere hizmet etmesi amacıyla inşa edildi. Yıllarca Aksa’da ribat yapanlar, hac farizasını yapıp Aksa’ya ziyarete gelenler, umreciler bu hayır kurumundan istifade etmişlerdir. 1969 yılında bir grup fanatik yahudi tarafından mekânı işgal edip ibadethane gibi kullanmaya başladılar. 1971 yılında ise ribat altındaki kazılardan dolayı ciddi anlamda zarar görmüştür. Ardından işgal belediyesi tarafından, ribatın yıkılmaması için binaya güçlendirme kolonları yapıldı. 2012 yılında ise güçlendirme çalışmasında eklenen kolonlar sökülerek sinagoga çevirilmesi için çalışma yapıldı. Bu çalışmaların temelinde ise yahudilerin batıl inançlarına göre tapınağın temel taşlarının bu binada kullanıldığı iddiası yatmaktadır.

    Bu sebeple işgal etmiş oldukları Burak Duvarı gibi buraya da 2013 yılından bu yana ciddi anlamda saldırılar ve tacizler yapılmaktadır. Buranın ‘’Küçük Ağlama Duvarı’’ olduğunu iddia eden fanatik yahudiler düzenli olarak her gün buraya baskınlar düzenleyip bölgeye hâkim olmaya çalışıyorlar. Vakıflar idaresinin yapılanlara karşı çıkmasına rağmen, işgal hükümeti burayı kendi emellerine göre kullanmak istemektedir.

    Ayrıntılar

    El Hamevi Ribatı

    Mescid-i Aksa kapılarından Kattanin kapısının yanı başındadır. Burayı satın alıp vakfeden Alâeddin El Hamavi ’ye ithafen bu isimle anılır.1342 yılında inşa edildiği tahmin edilen ribatın vakfı olarak Kattanin kapısının yakınlarında 4 adet hububat deposu ve çarşıda iki adet dükkânı bulunmaktadır. Ribatın içinde bulunan mescid ikiye bölünmüş olup bir kısmı hanımlar diğer kısmı ise erkekler tarafından kullanılmaktadır.

    Ayrıntılar

    El Zemeniy Ribatı

    Mescid-i Aksa’nın Mathara Kapısında Osmanlı Medresesinin arkasındadır. İsmini banisi olan Şemseddin El Zemen El Dimeşki’den almaktadır. Kapının üzerindeki kitabeye göre ribat 1479 yılında Şemseddin El Zemen El Dimeşki tarafından vakfedilmiştir. Memluklular döneminde inşa edilmiş olan yapı iki katlıdır. 13 oda ve halvethanelerden oluşmaktadır. Bu ribatta diğerleri gibi Kudüs’ün ihtiyaç sahiplerine ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda şafi mezhebine göre fıkıh eğitimi verilen bir mekândı. 16. yüzyıl ortalarında ribatın Kudüs ve civarındaki köylerinde vakıf malları vardı ve elde edilen gelir ise 6598 akçeye ulaşmıştı. Tarih boyunca bu ribatta bayramlarda ve özel günlerde etkinlikler yapılmakta halka ikramlarda bulunulmaktadır.

    1682 yılında geniş çaplı restorasyon çalışması yapılmış olan binada günümüzde birkaç Kudüslü aile yaşamaktadır.

    Ayrıntılar